Świadczenie wychowawcze (Program Rodzina 500+)
Świadczenie wychowawcze (Program Rodzina 500+)
Najważniejsze informacje o programie „Rodzina 500+”
Program „Rodzina 500+” to nieopodatkowane 500 zł miesięcznie na każde dziecko w wieku do ukończenia 18 roku życia, bez względu na dochód rodziny. To nawet 6000 zł netto rocznego wsparcia na każde dziecko.
Świadczenie 500 zł to wsparcie długofalowe
Program „Rodzina 500+” to systemowe wsparcie polskich rodzin. Ze wsparcia mogą
skorzystać rodzice oraz opiekunowie dzieci do 18. r.ż.
„Rodzina
500+” a inne świadczenia
Świadczenie wychowawcze 500 zł nie jest liczone do dochodu przy ustalaniu prawa
do innych świadczeń m.in. z pomocy społecznej, funduszu alimentacyjnego oraz
świadczeń rodzinnych.
Rodziny po
rozwodzie
Jeśli rodzice są po rozwodzie – wniosek składa ten rodzic, z którym dziecko
zamieszkuje. Jeśli rodzice rozwiedzeni, w separacji lub żyjący w rozłączeniu
sprawują opieką nad dzieckiem zgodnie np. z planem wychowawczym w
porównywalnych i powtarzających się okresach (na podstawie orzeczenia sądu
ustanawiającego tzw. opiekę naprzemienną) – oboje, mogą złożyć wniosek na
dziecko nad którym sprawują opiekę naprzemienną i w takim przypadku dostaną
wsparcie na to dziecko w wysokości połowy nominalnej miesięcznej wysokości
świadczenia, tj. co do zasady 250 zł miesięcznie.
Kiedy
wnioski?
Wnioski o świadczenie wychowawcze na najbliższy okres, trwający od 1 lipca 2019
r. do 31 maja 2021 r., można składać od 1 lipca online przez stronę
Ministerstwa Rodziny empatia.mrpips.gov.pl, przez bankowość elektroniczną lub
przez portal PUE ZUS, a od 1 sierpnia drogą tradycyjną (papierową), czyli
osobiście w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Opatowcu ul. Rynek 16 lub za
pośrednictwem poczty. Jeśli wnioskodawca złoży kompletny i prawidłowo
wypełniony wniosek o świadczenie wychowawcze w okresie od 1 lipca 2019 r. do 30
września 2019 r.,świadczenie wychowawcze zostanie przyznane i wypłacone z
wyrównaniem od 1 lipca 2019 r. Natomiast jeśli wnioskodawca złoży wniosek po 30
września 2019 r., świadczenie będzie przysługiwać od miesiąca złożenia wniosku
– czyli np. z wniosku złożonego w październiku 2019 r. świadczenie zostanie
przyznane od października.
• Złożenie wniosku w okresie lipiec – sierpień 2019 roku oznacza, że
świadczenie, z wyrównaniem od lipca, zostanie wypłacone najpóźniej do dnia 31
października 2019 roku.
• Złożenie wniosku we wrześniu 2019 roku oznacza, że świadczenie, z wyrównaniem od lipca, zostanie wypłacone najpóźniej do dnia 30 listopada 2019 roku.
• Złożenie wniosku w październiku 2019 roku oznacza, że świadczenie, z wyrównaniem jedynie od października, zostanie wypłacone najpóźniej do dnia 31 grudnia 2019 roku.
• Złożenie wniosku w listopadzie 2019 roku oznacza, że świadczenie, z wyrównaniem jedynie od listopada, zostanie wypłacone najpóźniej do dnia 31 stycznia 2020 roku.
• Złożenie wniosku w okresie od 1 grudnia 2019 roku do 31 stycznia 2020 roku oznacza, że świadczenie, z wyrównaniem jedynie od miesiąca złożenia wniosku, zostanie wypłacone najpóźniej do dnia 29 lutego 2020 roku.
Jeśli obecnie pobieram świadczenie wychowawcze, ile wniosków muszę złożyć?
Rodzice, którzy mają obecnie przyznane do 30 września 2019 roku świadczenie wychowawcze
na drugie i kolejne dzieci, składają od 1 lipca 2019 roku jeden wspólny wniosek
o ustalenie prawa do świadczenia na wszystkie dzieci.
Na podstawie takiego wniosku od 1 lipca 2019 r. zostanie im przyznane prawo do świadczenia
na pierwsze dziecko (na które obecnie nie pobierają świadczenia wychowawczego),
natomiast od 1 października 2019 r. na pozostałe dzieci (na które świadczenia
są już przyznane do końca września.)
Na jaki
okres zostanie przyznane świadczenie wychowawcze?
Nowelizacja ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci wydłuża do 31 maja
2021 roku pierwszy okres na jaki zostanie przyznane świadczenie wychowawcze na
nowych zasadach. Oznacza to, że rodzice nie będą składać ponownie wniosków o
świadczenie wychowawcze w 2020 roku.
Ubieganie
się o świadczenie wychowawcze na nowonarodzone dziecko
Jedna ze zmian, którą wprowadza nowelizacja ustawy o pomocy państwa w
wychowywaniu dzieci, dotyczy rodziców nowonarodzonych dzieci.
Obecnie świadczenie wychowawcze przysługuje co do zasady od miesiąca złożenia
wniosku. Brak złożenia wniosku w miesiącu, w którym dziecko się urodziło,
oznacza brak prawa do świadczenia za ten miesiąc. Od lipca 2019 r. rodzice będą
mieli trzy miesiące od urodzenia dziecka na złożenie wniosku o świadczenie
wychowawcze. Świadczenie otrzymają z wyrównaniem od dnia narodzin dziecka.
Zmiana ta dotyczy dzieci urodzonych po 30 czerwca 2019 roku.
Co w
przypadku śmierci jednego z rodziców?
Nowelizacja ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci zmienia zasady
dotyczące wypłaty świadczenia w przypadku śmierci jednego z rodziców. Obecnie w
przypadku śmierci rodzica, na którego wydano decyzję przyznającą świadczenie
wychowawcze, z dniem śmierci prawo do przyznanego świadczenia wygasa, gdyż jest
to świadczenie osobiste, niezbywalne i niepodlegające dziedziczeniu. Od 1 lipca
2019 r. możliwe będzie przyznanie, z zachowaniem ciągłości, świadczenia
wychowawczego drugiemu z rodziców dziecka w przypadku śmierci rodzica, któremu
świadczenie zostało przyznane na dany okres lub który zmarł przed rozpatrzeniem
złożonego wniosku. Aby zachować ciągłość świadczenia rodzic, który został z
dzieckiem, musi złożyć wniosek w terminie trzech miesięcy od dnia śmierci
drugiego rodzica. Powyższe rozwiązanie ma zastosowanie do spraw w których
śmierć rodzica nastąpiła po dniu 30 czerwca 2019 roku.
Pytania i odpowiedzi na temat programu „Rodzina 500+”
Dla kogo?
Kto może
otrzymać świadczenie wychowawcze?
Świadczenie wychowawcze przysługuje przede wszystkim matce lub ojcu dziecka,
opiekunowi faktycznemu dziecka (czyli osobie faktycznie opiekującej się
dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu opiekuńczego o przysposobienie
dziecka), opiekunowi prawnemu dziecka oraz – w określonych, nielicznych
przypadkach – dyrektorowi domu pomocy społecznej. W związku z powyższym,
świadczenie wychowawcze przysługuje np. babci dziecka tylko wtedy gdy jest
opiekunem prawnym i nie jest rodziną zastępczą.
Jeśli została ustanowiona rodziną zastępczą dla dziecka, to na podstawie ustawy
o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej przysługuje jej dodatek
wychowawczy w wysokości świadczenia wychowawczego – tj. także w wysokości 500
złotych miesięcznie.
Świadczenie wychowawcze przysługuje bez względu na to czy dziecko jest
wychowywane w związku małżeńskim, czy w związku nieformalnym, czy też przez osobę
samotnie wychowującą dziecko. Natomiast dyrektorowi domu pomocy społecznej
świadczenie wychowawcze przysługuje na dziecko umieszczone w domu pomocy
społecznej, chyba że rodzice, opiekun faktyczny albo opiekun prawny uczestniczą
w opiece nad dzieckiem i spełniają warunki uprawniające do otrzymania
świadczenia wychowawczego. Oznacza to, że dyrektor domu pomocy społecznej nie
otrzyma świadczenia wychowawczego na dziecko umieszczone w domu pomocy
społecznej jeżeli ww. inna osoba, w szczególności
rodzic dziecka, uczestniczy w opiece nad dzieckiem i sam spełnia warunki do
otrzymania świadczenia wychowawczego.
Na jaki czas będzie przysługiwało prawo do świadczenia?
Nowelizacja ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci przewiduje, że
przyznanie świadczenia wychowawczego od 1 lipca 2019 r. będzie dotyczyć
wydłużonego okresu. Gmina ustali prawo do świadczenia wychowawczego aż do 31
maja 2021 r. (23 miesiące w przypadku nowych dzieci i 20 miesięcy w przypadku
dzieci korzystających już ze świadczenia 500+). Tym samym rodzice nie będą
musieli składać ponownie wniosków o świadczenie wychowawcze w 2020 r. Wnioski o
świadczenie wychowawcze będzie można składać od 1 lipca 2019 r. online przez
stronę Ministerstwa Rodziny empatia.mrpips.gov.pl, przez bankowość elektroniczną
lub przez portal PUE ZUS, a od 1 sierpnia 2019 r. drogą tradycyjną (papierową),
czyli osobiście w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Opatowcu lub za
pośrednictwem poczty.
Wysokość świadczenia
Czy 500 zł to kwota netto czy brutto?
To kwota, od której nie są odprowadzane podatki. To kwota bezpośrednio dla rodziny.
Status rodziny
Czy samotni rodzice również dostaną wsparcie z Programu?
O świadczenie wychowawcze może ubiegać się każda rodzina bez względu na stan cywilny rodziców. Otrzymają je, po spełnieniu warunków ustawowych, zatem zarówno rodziny, w których rodzice są w związku małżeńskim, rodzice pozostający w nieformalnych związkach, jak i osoby samotnie wychowujące
dziecko.
Jak zasiłek będzie wypłacany w przypadku rodziców, którzy się rozwodzą?
Świadczenie przysługuje temu z rodziców, który z dzieckiem zamieszkuje i na którego utrzymaniu dziecko. W przypadku gdy dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obydwojga rodziców rozwiedzionych, żyjących w separacji lub żyjących w rozłączeniu sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach, każdy z rodziców moż4e złożyć wniosek na dziecko nad którym sprawują opiekę naprzemienną i w takim przypadku zostanie przyznane mu świadczenie w wysokości połowy nominalnej miesięcznej wysokości świadczenia, tj. co do zasady 250 zł miesięcznie.
Czy Program „Rodzina 500+” dotyczy także dzieci adoptowanych?
Tak, świadczenie będzie przysługiwać na takich samych zasadach jak w przypadku dzieci biologicznych.
Czy dzieciom, które znajdują się w tzw. pieczy zastępczej, 500 zł nie będzie przysługiwać?
Dla rodzin zastępczych kierowane jest odrębne wsparcie w oparciu o ustawę o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, w którym obok licznych dodatków podstawowe wsparcie kształtuje się na poziomie nie niższym niż 660 zł (rodziny spokrewnione) oraz 1000 zł (rodziny niespokrewnione). Dodatkowe wsparcie w wysokości 500 zł otrzymują także rodziny zastępcze, rodzinne domy dziecka oraz placówki opiekuńczo-wychowawcze typu rodzinnego na podstawie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
Wydatkowanie świadczenia
Czy wydatkowanie środków będzie kontrolowane?
Szanujemy autonomię rodziny i wierzymy, że ona najlepiej wie, czego dziecku potrzeba. W nadzwyczajnych sytuacjach mogą być zastosowane mechanizmy zapobiegające marnotrawieniu świadczeń lub zapobiegania wydatkowaniu świadczenia niezgodnie z jego przeznaczeniem. Jest to takie samo rozwiązanie jak obowiązujące od wielu lat w ustawie o świadczeniach rodzinnych. W przypadku sygnałów o marnotrawieniu świadczenia, u rodziny może zostać przeprowadzony wywiad środowiskowy, aby ustalić jak wygląda sytuacja w danej rodzinie. Pracownik organu wypłacającego świadczenie 500 zł, na podstawie informacji od pracownika socjalnego, może zamienić gotówkę na pomoc rzeczową ( np. na jedzenie, ubrania, lekarstwa itp.) lub w formie opłacania usług (np. opłata za pobyt dziecka w żłobku, przedszkolu itp.).
Jakie będą konsekwencje uniemożliwienia wywiadu środowiskowego?
Sama próba jego przeprowadzenia nie musi się kończyć sukcesem, jeśli strona nie wpuści pracownika socjalnego do domu. W takim wypadku może to skutkować odmową przyznania świadczenia wychowawczego lub wstrzymaniem jego wypłaty.
Inne
Czy rodziny mieszkające za granicą będą mogły pobierać świadczenie?
Podstawowym warunkiem otrzymania świadczenia wychowawczego, zgodnie z zapisem art. 1 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, jest zamieszkiwanie Polsce. Świadczenie wychowawcze nie przysługuje więc rodzicom, którzy nie zamieszkują w Polsce lecz za granicą i bez znaczenia pozostaje np. fakt posiadania obywatelstwa polskiego, czy nawet posiadania formalnego meldunku w Polsce. Gminne organy właściwe mogą weryfikować warunek zamieszkiwania w Polsce w zewnętrznych bazach danych, np. w bazach danych ubezpieczenia zdrowotnego, a w przypadku wątpliwości co do spełnienia warunku zamieszkiwania w Polsce, gminny organ właściwy będzie mógł wezwać rodzica ubiegającego się lub otrzymującego świadczenie wychowawcze do osobistego stawiennictwa w celu potwierdzenia zamieszkiwania w Polsce.
Czy praca rodzica za granicą powoduje brak prawa do świadczenia wychowawczego?
Jeśli osoba składająca wniosek lub członek jej rodziny przebywa poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej – w państwie Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Szwajcarii, a wyjazd/ pobyt ten nie ma charakteru turystycznego, leczniczego lub nie jest związany z podjęciem przez dziecko kształcenia poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, to gmina przekazuje wniosek wraz z dokumentami wojewodzie
w celu jego rozpatrzenia i ustalenia, czy nie mają zastosowania unijne przepisy o koordynacja sytemu zabezpieczeń społecznych. Ma to na celu wyeliminowanie niedopuszczalnej w przepisach unijnych sytuacji pobierania na te same dzieci podobnych świadczeń w dwóch lub większej liczbie państwach UE/ EOG/Szwajcarii jednocześnie.